ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΔΟΧΗ

Η κληρονομική διαδοχή συνίσταται στη μεταβίβαση της περιουσίας, καθώς και των συναφών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, από τον θανόντα (κληρονομούμενο) προς άλλα πρόσωπα (κληρονόμους). Το σύνολο των στοιχείων της περιουσίας, των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που περιέρχονται στους κληρονόμους αποκαλείται κληρονομική περιουσία ή κληρονομικό σύνολο. Η κληρονομική διαδοχή λαμβάνει χώρα είτε βάσει έγκυρης διαθήκης, είτε, ελλείψει αυτής, σύμφωνα με τις διατάξεις της εξ αδιαθέτου (νόμιμης) διαδοχής, όπως ορίζονται από τον Αστικό Κώδικα.

Είναι σημαντικό οι κληρονόμοι να γνωρίζουν ότι με την αποδοχή της κληρονομιάς μεταβιβάζονται σε αυτούς όχι μόνο τα περιουσιακά δικαιώματα, αλλά και οι υποχρεώσεις του αποβιώσαντος κληρονομούμενου (όπως, για παράδειγμα, οι ανεξόφλητες οφειλές του). Δεν είναι δυνατή η αποδοχή μόνον των δικαιωμάτων της κληρονομιάς με ταυτόχρονη αποποίηση των υποχρεώσεων του κληρονομούμενου. Για τον λόγο αυτό, ο κληρονόμος που αποδέχεται την κληρονομιά θεωρείται ότι αποδέχεται αυτοδικαίως τόσο τα περιουσιακά δικαιώματα όσο και το σύνολο των υποχρεώσεων του κληρονομούμενου — ανεξαρτήτως του αν αυτές είναι γνωστές ή άγνωστες κατά τον χρόνο της αποδοχής.

Διαδοχή εκ διαθήκης

Όπως ήδη αναφέρθηκε, με τον θάνατο ενός προσώπου (κληρονομούμενου), η περιουσία του μεταβιβάζεται, είτε βάσει των διατάξεων του νόμου είτε σύμφωνα με τη βούληση του, όπως αυτή αποτυπώνεται σε διαθήκη, σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα (κληρονόμους). Κατά κανόνα, οι άνθρωποι έχουν εκ των προτέρων μια εικόνα για το πώς επιθυμούν να διατεθεί η περιουσία τους μετά τον θάνατό τους. Εν τούτοις, σε περίπτωση που δεν έχουν μεριμνήσει για τη σύνταξη έγκυρης διαθήκης, υπάρχει ο σοβαρός κίνδυνος η περιουσία τους να διανεμηθεί κατά τρόπο που δεν ανταποκρίνεται στην προσωπική τους βούληση, καθώς θα εφαρμοστούν οι ρυθμίσεις της εξ αδιαθέτου (νόμιμης) διαδοχής.

Όπως έχει ήδη επισημανθεί, υπάρχουν δύο βασικοί μηχανισμοί κληρονομικής διαδοχής: η εκ διαθήκης διαδοχή και η εξ αδιαθέτου (νόμιμη) διαδοχή. Ο νόμος καθορίζει συγκεκριμένη σειρά και προτεραιότητα στην κληρονομική διαδοχή, σύμφωνα με την οποία η κληρονομική περιουσία μεταβιβάζεται στους πλησιέστερους συγγενείς του θανόντος, σε προκαθορισμένα ποσοστά. Ωστόσο, μέσω της διαθήκης, ο διαθέτης έχει τη δυνατότητα να καθορίσει τα πρόσωπα που θα κληρονομήσουν συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία, όπως ακίνητα ή τραπεζικές καταθέσεις, ακόμα και αν αυτά τα πρόσωπα είναι φίλοι ή γείτονες και όχι απαραίτητα συγγενείς.

Ωστόσο, σε περίπτωση που δεν υπάρχει διαθήκη, η περιουσία του κληρονομούμενου ενδέχεται να περιέλθει σε συγγενείς τους οποίους ο ίδιος δεν θα επιθυμούσε να ευνοήσει. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να σημειωθεί ότι, παρά την ευχέρεια που παρέχει η διαθήκη για τη διάθεση της περιουσίας, η ελληνική νομοθεσία προβλέπει έναν ουσιώδη περιορισμό: την νόμιμη μοίρα (υποχρεωτική μερίδα), η οποία διασφαλίζει ότι ορισμένοι πλησιέστεροι συγγενείς του κληρονομούμενου (όπως τα τέκνα, ο σύζυγος ή οι γονείς) θα λάβουν τουλάχιστον ένα ποσοστό της κληρονομιάς, ακόμη και αν δεν αναφέρονται στη διαθήκη.

Κληρονομική Διαδοχή Εξ Αδιαθέτου

Εάν ο πολίτης δεν είχε προλάβει ή δεν επιθυμούσε να καθορίσει τα πρόσωπα που θα κληρονομήσουν την περιουσία του μετά τον θάνατό του και δεν άφησε διαθήκη, η κληρονομική διαδοχή θα ακολουθήσει τη διαδικασία που προβλέπει ο νόμος. Η διαδικασία αυτή καθορίζει συγκεκριμένη σειρά κληρονομικής διαδοχής. Στα άρθρα 1813-1824 του Αστικού Κώδικα της Ελλάδας περιγράφονται έξι διαφορετικές τάξεις κληρονομίας, με την πρώτη να περιλαμβάνει τα τέκνα και τον σύζυγο του αποβιώσαντος, ενώ η έκτη τάξη αφορά το κράτος. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι δύο ή περισσότερες τάξεις κληρονόμων δεν μπορούν να ασκήσουν τα δικαιώματά τους ταυτόχρονα. Για παράδειγμα, αν ο κληρονομούμενος είχε παιδί, αδελφό και δύο γιαγιάδες, η πλήρης κληρονομιά θα περιέρχονταν αποκλειστικά στο παιδί του.

Ο τρόπος κληρονομικής διαδοχής είναι απλός: οι κληρονόμοι της πρώτης τάξης κληρονομούν, εφόσον υπάρχουν. Εάν δεν υπάρχουν κληρονόμοι στην πρώτη τάξη ή εάν κανείς από αυτούς δεν επιθυμεί ή δεν μπορεί να αποδεχτεί την κληρονομιά, τότε η διαδοχή περνά στους κληρονόμους της δεύτερης τάξης. Εάν και σε αυτήν την τάξη δεν υπάρχουν κληρονόμοι, καλούνται οι κληρονόμοι της τρίτης τάξης, και ούτω καθεξής. Σε περίπτωση που στην τάξη που καλείται να κληρονομήσει υπάρχουν περισσότερα από ένα πρόσωπα, όπως για παράδειγμα όταν ο αποβιώσας είχε παιδί και σύζυγο, η περιουσία κατανέμεται αναλογικά μεταξύ τους.

Για παράδειγμα, εάν ο κληρονομούμενος δεν ήταν παντρεμένος και δεν είχε παιδιά, οι κληρονόμοι του θα είναι οι γονείς του, καθώς και τα αδέλφια του, οι οποίοι θα μοιραστούν την κληρονομιά. Εάν κάποιος από τα αδέλφια είχε αποβιώσει νωρίτερα, το δικαίωμά του στη κληρονομιά περνά στους απογόνους του.

Εάν ο κληρονομούμενος δεν ήταν παντρεμένος, αλλά είχε παιδιά, τα παιδιά του κληρονομούν όλη την περιουσία. Εάν κάποιος από τα παιδιά είχε αποβιώσει νωρίτερα, το δικαίωμά του στη κληρονομιά περνά στους απογόνους του.

Εάν ο κληρονομούμενος δεν έχει παιδιά ή εγγόνια, αλλά έχει γονείς, αδέλφια και σύζυγο, ο σύζυγος έχει δικαίωμα σε ½ της κληρονομιάς, ενώ οι γονείς και τα αδέλφια του αποβιώσαντος έχουν ίσα δικαιώματα στην υπόλοιπη ½ της κληρονομιάς.

Σε περίπτωση που αποκτήσετε την ιδιότητα του κληρονόμου, τόσο για την περιουσία όσο και για τις χρηματικές υποχρεώσεις του αποβιώσαντος προς τρίτους, είναι σημαντικό να προστατεύσετε έγκαιρα την προσωπική σας περιουσία. Για να αποφύγετε την κατάσχεση των προσωπικών σας περιουσιακών στοιχείων για την εξόφληση των χρεών του αποβιώσαντος, συνιστάται να λάβετε τα απαραίτητα νομικά μέτρα.

Κάθε υπόθεση κληρονομικής διαδοχής είναι μοναδική και απαιτεί εξατομικευμένη νομική προσέγγιση. Επικοινωνώντας με το Δικηγορικό μας Γραφείο, θα λάβετε όχι μόνο αξιόπιστη νομική συμβουλή, αλλά και μια λεπτομερή ανάλυση της περίπτωσής σας, με σκοπό να σας καθοδηγήσουμε στην εύρεση της πλέον κατάλληλης λύσης, προσαρμοσμένης στις ιδιαίτερες συνθήκες της υπόθεσής σας. Διαθέτουμε εκτενή εμπειρία στο κληρονομικό δίκαιο και αναλαμβάνουμε υποθέσεις όπως η αποδοχή ή η αποποίηση κληρονομιάς, η αμφισβήτηση διαθηκών, νομική εκπροσώπηση και υπεράσπιση στα δικαστήρια κλπ..